ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΔΕΛΤΑ ΑΞΙΟΥ: Η "ΝΕΑ ΟΡΛΕΑΝΗ" ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Τελευταία ενημέρωση: 3 Μαΐου 2020
Το Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού είναι ένας από τους σημαντικότερους υγροβιότοπους στην Ευρώπη με εκατοντάδες είδη πανίδας και χλωρίδας εντός των ορίων του, συμπεριλαμβανομένων πολλών σπάνιων και προστατευόμενων πουλιών. Βρίσκεται στη βορειοδυτική ακτή του Θερμαϊκού Κόλπου, μόλις 10 χλμ δυτικά από το κέντρο της Θεσσαλονίκης, και αποτελείται από το δέλτα και την κοίτη του Αξιού ποταμού, τη λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου, τις εκβολές των ποταμών Γαλλικού και Λουδία, το δέλτα του Αλιάκμονα, καθώς και από τους υγρότοπους της Νέας Αγαθούπολης και της Αλυκής Κίτρους προς τα νοτιοδυτικά (δείτε την ευρύτερη περιοχή στο Google Maps).
Η συνολική έκταση του εθνικού πάρκου, το οποίο θεωρείται τόπος μεγάλης ορνιθολογικής αξίας σε διεθνές επίπεδο, ανέρχεται στα 338.000 στρέμματα και βρίσκεται στην πορεία διέλευσης εκατομμυρίων μεταναστευτικών πουλιών. Από το 1971, προστατεύεται από τη «Σύμβαση Ramsar», ενώ το 1996 εντάχθηκε στο Ευρωπαϊκό δίκτυο «Natura 2000». Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού, στην περιοχή έχουν καταγραφεί 25 διαφορετικοί τύποι οικότοπων (δύο από τους οποίους είναι οικότοποι προτεραιότητας), 295 είδη πτηνών (τα 2/3 όλων των πτηνών στην Ελλάδα), 40 θηλαστικά, 18 ερπετά, 9 αμφίβια, 7 ασπόνδυλα και 350 είδη και υποείδη φυτών.
Μεταξύ των πτηνών του εθνικού πάρκου, ξεχωρίζουν το κοινό φοινικόπτερο, ο αργυροπελεκάνος, ο βουβόκυκνος, ο κορμοράνος, η λαγγόνα, η πρασινοκέφαλη πάπια, ο λευκοτσικνιάς, ο θαλασσαετός και πολλά ακόμα πολυπληθή ή σπάνια είδη ορνιθοπανίδας, τα οποία είτε φωλιάζουν μόνιμα και αναπαράγονται στην περιοχή, είτε παραμένουν για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, είτε κάνουν μια σύντομη στάση κατά τη μετανάστευσή τους. Στην περιοχή, επίσης, μεταξύ πολλών ακόμα ειδών, ζούνε νεροβούβαλοι (στις εκβολές του Γαλλικού ποταμού), εδαφοσκίουροι, βίδρες, αγριόγατες, αλεπούδες, χελώνες, καθώς και άγρια άλογα στο δυτικό ανάχωμα του ποταμού Αξιού.
Εκτός από το μοναδικό φυσικό περιβάλλον και τα διάφορα είδη άγριας ζωής, ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού έχει διαμορφωθεί σε ένα μεγάλο βαθμό από την ανθρώπινη παρέμβαση και τις αγροτικές και άλλες παραγωγικές δραστηριότητες όπως η καλλιέργεια ρυζιού, η κτηνοτροφία, η παραγωγή αλατιού (στη λιμνοθάλασσα Αλυκής Κίτρους), καθώς και από τις πολλές φωτογενείς ξύλινες καλύβες των ψαράδων και των μυδοκαλλιεργητών στο δέλτα Αξιού και στις εκβολές του Λουδία. Ειδικότερα, η μυδοκαλλιέργεια στην περιοχή αντιστοιχεί στο 80-90% της συνολικής παραγωγής μυδιών στην Ελλάδα, ενώ οι ορυζώνες καλύπτουν το 1/3 του πάρκου.
Από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 και για πολλά χρόνια, ένας βασικός πόλος έλξης για τους επισκέπτες της λιμνοθάλασσας Καλοχωρίου και του Δέλτα Αξιού, ήταν οι ψαροταβέρνες στις ξύλινες καλύβες των ψαράδων επί της ακτής. Οι ξεχωριστοί αυτοί χώροι, αν και αρκετά πρόχειροι, ήταν αρκετά αγαπητοί σε όσους σύχναζαν εκεί μιας και προσέφεραν μια αυθεντική εμπειρία συνδεδεμένη με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τόπου και τους ανθρώπους του. Το 2007, ωστόσο, έκλεισαν με εντολή του κράτους για λόγους νομιμότητας και υγειονομικών ζητημάτων.
Η πιο γνωστή από όσες ψαροταβέρνες λειτουργούσαν ως τότε ονομαζόταν Μπαγκλαντές, μια ονομασία, η οποία υιοθετήθηκε αργότερα για ολόκληρη την περιοχή όπου αυτές βρίσκονταν, ενώ άλλες γνωστές ψαροταβέρνες ήταν τα Ίμια, Το νησί της Αφροδίτης και το Λιμανάκι. Ορισμένες από τις καλύβες που τις φιλοξενούσαν εξακολουθούν να υφίστανται, αν και εγκαταλελειμμένες ή με άλλη χρήση. Αν θέλετε σήμερα να επισκεφθείτε έναν παρόμοιο χώρο σε λειτουργία, μπορείτε να το κάνετε σε μια νέα ταβέρνα, η οποία δημιουργήθηκε στο ανάχωμα της λιμνοθάλασσας Καλοχωρίου (δείτε την τοποθεσία εδώ).
Το Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού προσφέρεται για δραστηριότητες όπως περίπατος, εξερεύνηση της φύσης, φωτογραφία και παρατήρηση πουλιών, καθώς και για όλους όσοι ενδιαφέρονται να μάθουν για ένα οικοσύστημα, την προστασία του και την ταυτόχρονη αξιοποίησή του. Σε κάθε περίπτωση, πριν επισκεφτείτε την περιοχή βεβαιωθείτε ότι έχετε διαβάσει τις χρήσιμες πληροφορίες και τον οδηγό καλού επισκέπτη από τον Φορέα Διαχείρισης του πάρκου με σημαντικές οδηγίες και συμβουλές.
Για την πρώτη σας επίσκεψη, ενδείκνυται να ξεκινήσετε από τις κοντινότερες στη Θεσσαλονίκη “πύλες” στο πάρκο, όπως τη λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου (όπου ανάλογα με την εποχή μπορείτε να δείτε τα εντυπωσιακά φοινικόπτερα ή φλαμίνγκο) και το Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα Αξιού στη Χαλάστρα. Στο τελευταίο, μπορείτε να ενημερωθείτε από ειδικούς (π.χ. για το ποια είδη βρίσκονται στους επιμέρους οικότοπους την τρέχουσα εποχή), να λάβετε χάρτες της περιοχής και στη συνέχεια να ακολουθήσετε μία από τις πολλές προτεινόμενες διαδρομές, οι οποίες έχουν χαραχθεί από τον Φορέα Διαχείρισης του πάρκου.
Μια τρίτη “πύλη”, πιο μακριά από την πόλη της Θεσσαλονίκης, είναι ο πύργος παρατήρησης πουλιών στη Νέα Αγαθούπολη, ενώ στη συνέχεια μπορείτε να μεταβείτε προς τη λιμνοθάλασσα της Αλυκής Κίτρους, 17 χιλιόμετρα νοτιότερα. Ο υγροβιότοπος της Αλυκής Κίτρους αποτελεί μια ξεχωριστή περιοχή από το υπόλοιπο εθνικό πάρκο, όπου ένας μεγάλος αριθμός φλαμίνγκο διαβιώνει καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Βρίσκεται 62 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Θεσσαλονίκης και 17 χιλιόμετρα βόρεια της Κατερίνης.
